Ban Dân tộc của HĐND tỉnh làm việc với lãnh đạo Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch
Từ sưu tầm, bảo quản
Trong những năm qua, các cấp ủy đảng và chính quyền địa phương đã chỉ đạo các ngành, các cấp phối hợp tuyên truyền, phổ biến sâu rộng các chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước có liên quan đến chính sách, công tác dân tộc, tôn giáo trên địa bàn tỉnh. Từ đó, đã tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của cán bộ và nhân dân, thúc đẩy thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ về bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa các dân tộc, gắn với phát triển toàn diện về kinh tế, chính trị, xã hội trên địa bàn tỉnh. Công tác sưu tầm, lưu giữ, bảo tồn văn hóa truyền thống của các dân tộc được triển khai thực hiện đạt được nhiều kết quả tích cực, với hàng trăm hiện vật văn hóa truyền thống dân tộc Khmer, Hoa, trong đó có 245 hiện vật phục vụ cho các lễ hội, ca múa nghệ thuật. Tính đến cuối năm 2011, toàn tỉnh đã được xếp hạng 09 di tích cấp quốc gia, có 1 di tích kiến trúc nghệ thuật dân tộc Kinh – Hoa; 13 di tích cấp tỉnh, có 01 di tích lịch sử văn hóa dân tộc Khmer. Hiện nay, ngành chức năng đang thu thập thông tin, lập hồ sơ để đánh giá xếp hạng 02 di tích cấp tỉnh của dân tộc Khmer và dân tộc Hoa. Qua khảo sát, hiện nay trong cộng đồng dân tộc Khmer, dân tộc Hoa vẫn còn lưu giữ nhiều hiện vật, phong tục tập quán trong lao động sản xuất, sinh hoạt cần được gìn giữ, bảo tồn.
Đến phát huy các giá trị văn hóa truyền thống
Không dừng lại ở việc bảo tồn, bảo quản, thời gian qua các ngành chức năng của tỉnh đã phối hợp thực hiện nhiều biện pháp về phát huy vốn di sản văn hóa đặc sắc của các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh và đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Triển khai thực hiện nhiều đề tài nghiên cứu về lễ hội, tín ngưỡng dân gian như: Lễ hội vía Bà Thiên Hậu, Lễ hội Nghinh Ông, nghệ thuật múa Khmer, thành lập Đội thông tin văn nghệ Khmer, Hội thể thao Kim Thanh… để phục vụ cộng đồng dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh. Điểm nổi bậc là triển khai thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đã cải thiện rõ nét về thiết chế sinh hoạt văn hóa dân tộc ở cơ sở bao gồm: salatel, ghe ngo, nhạc cụ dân tộc; tổ chức những chương trình, hoạt động văn hóa, văn nghệ, liên hoan nghệ thuật quần chúng 3 dân tộc Kinh – Hoa – Khmer. Các lễ hội dân gian, truyền thống như cholthnamthmay, sendonta, óc om bóc, nghinh ông, vía Bà Thiên Hậu… được tổ chức thường xuyên theo định kỳ cùng với những sinh hoạt văn hóa tiêu biểu như múa Dù Kê, múa Rô Băm, Hát đối đáp, múa Lân và các loại hình di sản văn hóa phi vật thể khác như ăn, mặc, ở của cộng đồng các dân tộc thiểu số trên địa bàn… Qua đó, các hoạt động văn hóa, nghệ thuật của các dân tộc thiểu số không ngừng được phát huy và từng bước được nâng lên cả về số lượng và chất lượng. Bên cạnh đó, tiếng nói, chữ viết của một số dân tộc đã được nghiên cứu, biên soạn và giảng dạy cho cán bộ làm công tác dân tộc, con em người dân tộc thiểu số tại một số trường, chùa và những nơi có đông đồng bào dân tộc đang sinh sống.
Trăn trở trước những khó khăn trong bảo quản hiện vật đã được sưu tầm
Để văn hóa các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh thực sự là nền tảng tinh thần của xã hội, đáp ứng được nhu cầu trưng bày, giới thiệu tham quan, thiết nghĩ trong thời gian tới, ngành chức năng của tỉnh cần tiếp tục đẩy mạnh công tác kiểm kê, lập hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể các dân tộc trên địa bàn tỉnh một cách khoa học và có hệ thống, thông qua việc tư liệu hóa, vật thể hóa hệ thống di sản văn hóa nhằm nhận diện và xác định mức độ tồn tại, giá trị và sức sống của từng loại di sản văn hóa trong cộng đồng các dân tộc. Trên cơ sở đó, có phương án bảo tồn và phát huy một cách có hiệu quả. Chọn những di sản tiêu biểu, có giá trị về văn hóa, nghệ thuật, lịch sử để lập hồ sơ công nhận di tích cấp tỉnh, cấp quốc gia. Bên cạnh đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động nhân dân tham gia bảo vệ di sản văn hóa; chú trọng bảo tồn các loại hình văn hóa phi vật thể ngay chính trong đời sống cộng đồng. Phục hồi và nâng cao giá trị một số lễ hội tiêu biểu để tổ chức định kỳ hàng năm như Lễ hội Nghinh Ông, giỗ tổ Hùng Vương… Có như thế, các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh luôn được phát huy và bảo tôn.
Hoàng Hiền